Chrysippius, një filozof i lashtë grek, vdiq nga e qeshura me një shaka të tij
Vdekje nga e qeshura? Me sa duket, po. Është një formë e rrallë vdekjeje, e cila shkakton arrest kardiak, asfiksi ose humbje të vetëdijes, e shkaktuar nga një sulm i të qeshurës të pakontrolluar. Kjo mënyrë e çuditshme e vdekjes është raportuar në të vërtetë që nga kohërat e lashta, me një rast të veçantë që ndodhi me Chrysippus, një filozof stoik që vdiq në moshën 73-vjeçare gjatë Olimpiadës së 143-të.
Sipas burimeve mjekësore, e qeshura beninje mund të shkaktojë disa patologji që shkaktojnë vdekjen. E qeshura mund të shkaktojë një nekrozë (vdekje të indeve) në një zonë të trungut të trurit, më saktësisht në ponsin dhe medullën që mund të çojë në vdekje. Për më tepër, atonia (kur një muskul humbet forcën e tij) dhe humbja e vetëdijes, e quajtur gjithashtu sinkopa xhelastike, ose sinkopa e shkaktuar nga e qeshura, e cila mund të krijojë traumë në trurin e vogël dhe përfundimisht mund të shkaktojë vdekjen.
Megjithëse këto raste janë mjaft të pazakonta, disa janë regjistruar gjatë historisë, duke përfshirë vdekjen e Chrysippus. Ky filozof stoik lindi rreth vitit 279 para Krishtit në Soli, afër qytetit të njohur sot si Mersin, Turqi. Ai u shpërngul në Athinë dhe u bë student i Cleanthes, kreu i shkollës stoike dhe shpejt u bë i famshëm për guximin e tij intelektual dhe dashurinë për të mësuarit, veçanërisht në fushën e etikës dhe logjikës. Ai madje pasoi Kleanthesin pas vdekjes së tij si kreu i Shkollës Stoike rreth vitit 230 para Krishtit. Krahas aftësisë për stoicizëm, Chrysippus ka lënë një koleksion prej mbi 700 veprash të shkruara, megjithëse asnjë nuk ka mbijetuar, përveç teorive të cituara në veprat e autorëve të mëvonshëm. Falë dëshirës së tij për të qenë i plotë, ai shpesh merrte të dyja anët e një debati. Si i tillë, ai konsiderohej një autoritet i fortë në shkollë.
Dhe për sa i përket vdekjes së tij, me sa duket ka dy tregime të ndryshme nga njëra tjetra të regjistruara nga Diogenes Laertius. I pari thotë se Chrysippus u ndjeu keq pasi po pinte verë të paholluar në një gosti, e cila më pas e vrau atë. Në tregimin e dytë, Laertius kujtoi Olimpiadën e 143-të, e cila u zhvillua në 208-204 para Krishtit. Në atë kohë, Chrysippus pa një gomar duke ngrënë fiqtë e tij dhe thuhet se bërtiti: “Tani jepini gomarit një verë të pastër për të larë fiqtë!” dhe më pas filloi të qeshte aq fort sa ra në tokë para se të fillonte të dridhej në mënyrë të pakontrolluar me shkumën duke dalë nga goja e tij. Ndërsa njerëzit u përpoqën ta ndihmonin, ai me sa duket vdiq menjëherë aty.
0 Comments